E vitamini, yağda çözünen bir besindir. “Vücutta antioksidan görevi görerek hücrelerin serbest radikallerin neden olduğu hasardan korunmasına yardımcı olur. Serbest radikaller, vücudumuz yediğimiz yiyecekleri enerjiye dönüştürdüğünde oluşan bileşiklerdir. İnsanlar ayrıca sigara dumanı, hava kirliliği ve güneşten gelen ultraviyole ışığa bağlı olarak çevrede bulunan serbest radikallere maruz kalmaktadır (1).” Vücudun bağışıklık sistemini güçlendirmek için E vitaminine ihtiyacı vardır. E vitamini vücudun istilacı bakteri ve virüslere karşı savaşmasında yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda hücreler birbirleriyle etkileşimde bulunmak ve birçok önemli işlevi yerine getirmek için vitamin E kullanmaktadırlar (1).

E Vitamini Nedir Ne İşe Yarar?

E Vitamini, ilk olarak 1922'de Evans ve Bishop tarafından keşfedilmiştir. Bir grup yağda çözünen bileşiğe verilen addır. Bu bileşikler, sağlık için gerekli olan farklı antioksidan aktivitelere sahiptir. Vitamin E, yağ içeren besinlerde bulunur ve vitaminin yağda çözünme özelliği hayvanların ve insanların yağ dokularında depolanmasına izin verdiği için her gün tüketilmesine gerek yoktur (2).

E vitamininin pek çok farklı formu vardır. Bunlar şu şekildedir:

D-alfa-tokoferol
DL-alfa-tokoferol
D-alfa-tokoferil asetat
DL-alfa-tokoferil asetat
D-alfa-tokoferil asit suksinat
Tokoferol karışımı
Tokotrienol tokoferol (2)

E Vitamini, yağ oksidasyona uğradığında oluşan ROS (Reaktif Oksijen Türleri) üretimini durduran, yağda çözünen bir antioksidandır. Bilim insanları, serbest radikal üretimini sınırlayarak, E vitamininin serbest radikallerle ilişkili kronik hastalıkları önlemeye veya geciktirmeye yardımcı olup olmayacağını araştırmaya devam etmektedirler (3).

E Vitamininin Faydaları

E vitamininin sağlığı geliştirme ve hastalıkları önleme ve tedavi etme potansiyeli hakkında farklı araştırmalar devam etmektedir. E Vitamini, sağlıklı cilt ve gözlerin korunmasına yardımcı olabilir ve vücudun hastalıklara ve enfeksiyonlara (bağışıklık sistemi) karşı doğal savunmasını güçlendirebilir (4).

E vitamininin, antioksidan işlevi, anti-enflamatuar süreçlerdeki rolü ve bağışıklık arttırıcı aktivitesi nedeniyle çeşitli hastalık komplikasyonlarının önlenmesinde ve tersine çevrilmesinde çok etkili olduğu tespit edilmiştir (2).

Bu hastalıklar aşağıda sıralanmıştır:

Kardiyovasküler hastalıklar
Kanser
Katarakt
Alzheimer hastalığı
İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü ve Edinilmiş İmmün Yetmezlik Sendromu (2).

Bu vitamin çok çeşitli yiyeceklerde ve takviyelerde bulunduğundan, E vitamini eksikliği nadir görülmektedir. Sindirim bozukluğu olan veya yağı düzgün absorbe edemeyen kişilerde (örneğin, pankreatit, kistik fibroz, çölyak hastalığı) vitamin E eksikliği gelişebilir. Aşağıdakiler bu eksikliğin yaygın belirtileridir:

Retinopati (görmeyi bozabilecek gözlerin retinasında hasar)
Periferik nöropati (genellikle ellerde veya ayaklarda periferik sinirlerde hasar, güçsüzlüğe veya ağrıya neden olur)
Ataksi (vücut hareketlerinin kontrolünün kaybedilmesi)
Azalmış bağışıklık fonksiyonu (5).

E Vitamini Ne Kadar ve Ne zaman Alınmalıdır?

Yetişkinler günlük 12 mg Vitamin E almalıdır. 4-10 yaş grubu çocuklar için ise bu değerin yarısı alınır.

Ancak takviye edici gıdalarda Vitamin E için belirlenen maksimum miktar 4-10 yaş grubu çocuklar için 135 mg α-TE olup, 11 yaş ve üzeri yetişkinler için 270 mg α-TE’dır (6). Tıbbi durumlarda doktorunuzun önerilerini dikkate alınmalıdır.

Aşağıda sıralanan durumlarda E vitamini takviyesine doktor kontrolünde başvurulması önerilmektedir.

Yağ emilimini sınırlayan koşullarda beslenen kişiler (vitamin E yağda çözündüğünden, emilimi bağırsakların diyetteki yağı emme yeteneğine bağlıdır. Yağ emilim bozukluğu, bazı karaciğer hastalığı, kistik fibroz, çölyak hastalığı, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi tıbbi durumlarla ilişkilidir. Diyetteki yağı emmekte güçlük çeken bireyler bu nedenle vitamin E takviyesine ihtiyaç duyabilir.)
Düzenli ve dengeli beslenemeyen bireyler
Bağışıklık sisteminde problem yaşayan bireyler

E Vitamini Nasıl Alınır?

E vitamini içeren besinlerden bazıları şunlardır:

Bitkisel yağlar (buğday tohumu, ayçiçeği, aspir, mısır ve soya fasulyesi yağları gibi)
Kuruyemişler (badem, yer fıstığı ve fındık/fındık gibi)
Tohumlar (ayçiçeği tohumu gibi)
Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak ve brokoli gibi)
Güçlendirilmiş kahvaltılık gevrekler, meyve suları, margarin ve ezmeler. (7)

E vitamini ayrıca gıda takviyesi olarak da temin edilebilir. Piyasada çok çeşitli E vitamini takviyesi bulunmaktadır. Takviye edici gıdalar kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe, çiğnenebilir form, emme tableti ve efervesan tablet ve diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanarak günlük alım dozu belirlenmiş ürünlerdir. Vitamin E takviyesini tüketirken gıda işletmecisinin belirlediği günlük alım dozu ve alım miktarına dikkat etmek gerekir.

E vitamini takviyeleri ağızdan alınarak tüketilir. Vitamin E yağda eriyen bir vitamin olduğu için genel olarak yemekle birlikte alınması önerilmektedir. Ancak yapılan araştırmalarda gün içinde alınan E vitaminin de emilimi yeterince iyi bulunmuştur (8). Bu konuda gıda işletmecisinin etikette belirttiği talimat önemlidir.

Takviye edici gıda hamilelik ve emzirme döneminde, hastalık veya ilaç kullanılması durumlarında alındığında doktora danışılmalıdır. Doktorun talimatları doğrultusunda Vitamin E takviyesi alınmalıdır.

E Vitamini İlaçları Takviye Edici Gıda mıdır?

Takviye Edici Gıdalar ilaç değillerdir, reçete ile satılmazlar. Normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, amino asit gibi besin öğelerinin veya bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileri bulunan bitki, bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddeler, biyoaktif maddeler ve benzeri maddelerin konsantre veya ekstraktlarının tek başına veya karışımlarının kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe ve diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanarak günlük alım dozu belirlenmiş ürünlerdir.

Takviye edici gıda ürünlerinin ambalajları üzerinde mutlaka “Takviye edici gıda” ibaresi yazılıdır. Bunun dışında tıbbi ilaç statüsündeki ürünler takviye edici gıda olarak satılamaz ve mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

E Vitamini Takviyesi Ne Kadar Süre Etkilidir?

Tüm takviye edici gıdalarda olduğu gibi E Vitamini takviyesi de farklı formlar da bulunabilir. Örneğin, E vitamini damlası, E vitamini ampulü, E vitamini kapsülü, E vitamini tableti gibi. Takviye edici gıdalar, gıda işletmecisinin belirlediği talimat ile alındığı takdirde etkisini gösterecektir. Etki süresi kişinin hikayesine, kullanım dozu ve sürekliliğine göre farklılık göstermektedir.

En İyi E Vitamini Takviyesi / Markası

Genel olarak vitamin E, besinlerden kolaylıkla elde edilmektedir. Ancak vitamin E yönünden yeterli beslenememe veya bazı özel durumlarda ihtiyaç haline dönüşebilmektedir. Bu durumda doğru formda takviye olarak alınan vitamin E yararlı olabilmektedir. Bu noktada “en iyi E vitamini takviyesi veya markası”, vücudunuzun ihtiyaçları tespit edildikten sonra uzmanınız tarafından önerilen takviyedir. Bikalite olarak; ürünlerin kalite ve onay belgelerinin kontrolünü sağlıyor, bu ürünleri orjinal olarak üreticisinden veya distribütöründen temin ederek size ulaştırıyoruz. Uzmanınızın önerisi ile satın almayı düşündüğünüz E vitamini takviyesi ürünlerini Bikalite’den güvenle temin edebilir ve deneyimlerinizi bizimle paylaşarak gelişimimize katkıda bulunabilirsiniz.

Daha fazla bilgi için E Vitamini ile İlgili En Çok Merak Edilenler başlıklı yazımızdan ve diğer blog yazılarımızı inceleyeblirsiniz.

Kaynakça: