Temel olarak cerrahi dezenfeksiyon ve hijyen olmak üzere iki amaçla enfeksiyonları yok etmek için üretilirler. Toplumun el dezenfeksiyonu ve cilt dezenfeksiyonu sağlaması için alkolsüz ve alkollü dezenfektan / antiseptik türleri vardır. İçeriği değişebilmekle beraber temel amacı virüslerin, bakterilerin, mantarların, mayaların ve diğer zararlı organizmaların etkilerini kırmaktır.
Bununla beraber cerrahi işlem gerektiren ve sterilizasyonun şart olduğu uygulamalarda kullanılır. Ameliyathaneler, yoğun bakımlar gibi alanlarda hastanın bağışıklık sistemi zayıf olduğundan; dışardan bulaşabilecek herhangi bir enfeksiyon ciddi sağlık sorunları ortaya çıkarabilir. Bu sebepten sağlık profesyonellerinin açıkta bulunan el, bilek ve kol gibi uzuvlarını dezenfekte etmesi gerekir.
Dezenfektan / Antiseptik Nedir ve Ne İşe Yarar?
Kullanım amacı ve kullanım yerine göre özel kimyasal içeriklerle uygulandığı bölgede hijyen, dezenfeksiyon ve sterilizasyon sağlayan ürünlere dezenfektan denir. El ve cilt dezenfeksiyonu için üretilen ürünlerde ve özellikle cerrahi uygulamalarda ise antiseptik adıyla bilinirler.
El, cilt, yüzey, yer, tıbbi aletler, kıyafetler ve ortam havalandırması dezenfeksiyonları için özel ürünler bulunmaktadır.
Etki edilen mikroorganizma türlerine de dezenfektan seçiminde dikkat etmek gerekir. Cerrahi sterilizasyon ürünlerinde etki alanı geniş ürünler kullanmak faydalıdır. Onun dışında özel bir türe karşı koruma isteniyorsa ürünün o tür ve/veya tür ailesine karşı etkili olup olmadığı incelenmelidir. Bazı ürünler bakteriler üzerinde, bazıları virüsler üzerinde, bazıları tüm mikroorganizmalar üzerinde, bazıları da sadece belirli türler üzerinde etkili olabilmektedir.
Dezenfektan Türleri
Antiseptikler özellikle cerrahi uygulamalarda el dezenfeksiyonu amacıyla kullanılırlar. El antiseptiği ve cilt antiseptiği türleri mevcuttur. İçerik olarak da alkollü antiseptik ve alkolsüz antiseptik türleri bulunmaktadır.
Uzun süreli kullanımda elde çatlama ve kuruma gibi etkiler olabildiğinden; nemlendiricili antiseptik ve nemlendiricili dezenfektan ürünleri de bulunmaktadır. İçeriğinde gliserol gibi nemlendiriciler sayesinde çatlakların ve kurumaların önüne geçmeyi hedefler. Ayrıca ürünün cilt pH’ına uygun olması ve dermatolojik olarak test edilmesi de önemlidir. Cilt üzerinde birikme yapmayan, aktif maddeler içermeyen dezenfektanlar cilt tarafından tolere edilebildiği için kullanımda cilt sorunlarını azaltır.
Bazı dezenfektanlarda kullanımda ağır alkol kokusunu engellemek amacıyla parfümler de kullanılabilir.
Dezenfektanların el ve cilt hijyeni amacıyla kullanılan türlerinin yanında yer dezenfektanı, yüzey dezenfektanı, kıyafet dezenfektanı, ortam dezenfektanı, ekipman dezenfektanı gibi amaca ve alana özgü üretilen ürünler mevcuttur.
Yer ve yüzey dezenfektanı, hijyen gerektiren ortamlarda biriken mikroorganizmaların yok edilmesinde kullanılır. Bazı ürünler kullanımının ardından bir süre daha ortamda hijyenin korunmasına da yardımcı olur.
Kıyafet dezenfektanı, tekstil ürünleri, kıyafetler ve tekstilden imal edilen mobilyalar gibi ürünler üzerinde etkilidir. Kıyafetlerin enfeksiyondan arınıp tekrar kullanılabilmesi için dezenfeksiyonu gerekir. Kıyafetlerde bulunan mikroorganizmaların başka yerlere bulaşmaması için de hijyen sağlanmalıdır. Ayrıca mobilyalar gibi tekstil ürünlerinin kullanıldığı eşyaların temizliği zor olduğundan hijyen sağlamak amacıyla dezenfeksiyon yapılabilir.
Bir ortamda havada bulunan mikroorganizmaları yok etmek içinde ortam dezefektanı / hijyen spreyi kullanılabilir. Bu ürünler kapalı bir alanda bir süre kullanıldıktan sonra etkili olur. Ardından ortamı havalandırmak gerekir.
Cerrahi operasyonlarda operasyonda kullanılacak aletler de steril hale getirilmelidir. Cerrahi ekipmanlar için özel olarak üretilen dezenfektanlar vardır. Bunun dışında iş yerinde, arabada, mutfakta özel olarak kullanılan ekipman dezenfektanı türleri de bulunmaktadır.
Gıda temizliğinde, gıda üzerindeki mikroorganizmaları yok etmek amacıyla gıdaya zarar vermeyen, durulamayla yok olabilen, insan sağlığına zararlı maddeler içermeyen gıda dezenfektanı da mevcuttur.
Kimi ürünler seyreltilerek ve/veya su katılarak kullanılır; kimi ürünler de kullanıma hazır halde herhangi bir işlem gerektirmeden kullanılabilir.
Dezenfektan / Antiseptik Ne Kadar Süre Etkilidir?
30 saniye ile 5 dakika arasında uygulanması uygun görülen ürünler bulunmaktadır. Ürüne, etki edilmesi istenen mikroorganizma türüne, kullanım amacına ve kullanım alanına göre ürünlerin kullanma talimatlarında uygulanması gereken minimum süreler ve minimum kullanım miktarları tanımlanmıştır. Üreticinin uygulanmasını gerekli gördüğü süreler boyunca ürünü uygulamak gerekir.
Dezenfeksiyon ürünleri etki ettiği mikroorganizmayı tamamen etkisiz hale getirebilmektedir ya da zarar vermesini engelleyecek hale getirebilmektedir. Bazı ürünlerde kullanım sonrasında bile bir süre boyunca uygulanan yüzeyde etki ettiği mikroorganizmalara karşı etki gösterebilmektedir.
Özellikle yüzey dezenfektanlarında bazı ürünler uygulandığı yüzeyde 24 saate kadar etkili olmaktadır. Kıyafet dezenfektanlarında anti-mite oluşumunu 3 aya kadar önleyen ürünler mevcuttur.
Ürünleri kullanırken raf ömürlerine dikkat etmek gerekir. Ayrıca özel ürünler olduğundan ambalajı açılan ürün kullanma talimatında belirtilen süre boyunca tüketmek gerekir. Kullanma talimatında belirtilen olumsuz durumlarla karşılaşıldığında ürün biyosidal atıklara uygun olarak bertaraf edilmelidir.
Dezenfektanların ve Antiseptiklerin Koruma Oranları
Ürünlerin etkili olduğu mikroorganizma türlerine göre koruyuculuk oranları değişmektedir. Her ürün kullanım alanını, kullanım süresini, kullanma yöntemini ve etkili olduğu mikroorganizma türlerini ürün etiketinde ve kullanma kılavuzunda beyan eder. Koruma düzeyi %80 ve üzeri olan ürünler, başarılı sayılır. Çoğu üretici daha yüksek oranda etkiye sahip ürünler de üretmektedir. %99 veya %99,99 oranında etkili olan dezenfektanlar ortamda etki ettiği türü tamamen yok etmeyi hedefler.
Kaliteli Dezenfektan ve Antiseptik Özellikleri
Bir ürünün kalitesi o ürünün özellikleri ve güvenirliği ile doğru orantılıdır. En iyi dezenfektan, en kaliteli dezenfektan, en iyi antiseptik, en kaliteli antiseptik başlıklarında toplumun kafasında pek çok soru işareti bulunmaktadır.
Biyosidal Ürünler Yönetmeliği kapsamında üretilen bu ürünlerde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ürünün kullanım amacına uygun özelliklerde olması ve firmanın test raporları ve de kalite belgeleriyle uygunluğunu kanıtlamasıdır. Ayrıca insan vücuduna doğrudan etki eden ürünler olduğundan, insan sağlığı açısından etkileri de bağımsız kuruluşlarca denetlenmelidir. Bu hususlar göz ardı edildiğinde, ürünlerde insan sağlığına ciddi zarar verecek durumlar meydana gelebilir.
Biyosidal Ürünler Yönetmeliği’ne uygun olarak üretilmesi gereken bu ürünlerin Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanması ve yayınlanması önem arz etmektedir. Ürün tercihinde ürün ruhsatına dikkat edilmelidir.
Ayrıca ürünün Avrupa uygunluğuna sahip olması yani CE belgeli olması; ürünün ve üreticinin Avrupa normlarına uygun yapıda olduğunu gösterir.
Öncelikle ürün elde ve ciltte kullanılıyorsa TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) ve/veya uluslararası saygın bir akreditasyon kuruluşunca akredite edilen bir laboratuvardan dermatolojik testleri başarıyla geçmelidir. Cilt pH’ına uygun olduğu ve zararı en aza indirdiğini test raporlarıyla kanıtlamalıdır. Bununla beraber üründe gliserol ve nemlendirici içerik bulunması, dezenfeksiyon sonrasında ciltte meydana gelebilecek kuruluk ve çatlama gibi durumları en aza indirdiğinden; bu içeriklerin bulunması da ürüne artı bir değer katar.
Dermatolojik testlerin yanında, ürünün kimyasal analizi ve stabilitesi de test raporlarıyla kanıtlanmalıdır.
Ayrıca ürünün etki ettiği bakteri, virüs, mantar, maya ve mite gibi mikroorganizmalara karşı etkili olduğunu gösteren akredite test raporlarını incelemek; ürünün gerçek etkinliğini anlamakta en önemli göstergelerden biridir. Tıbbi alan uygulamalarındaki test standartlarıyla, gündelik alandaki test standartları farklılık göstermektedir. Ürünün hangi alanda hangi amaçla ve hangi türe karşı etkili olması istiniyorsa, ürün seçiminde bunlara dikkat edilmelidir.
Ayrıca üreticinin saygın akreditasyon kuruluşlarınca akredite edilen bağımsız denetim kuruluşlarınca ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemine sahip olması; kalite sürekliliğini sağladığını bize gösteren bir etkendir. Bununla beraber tıbbi alanlarda kullanılan ürünlerde de ISO 13485 Medikal Cihaz Kalite Yönetim Sistemi'ne sahip olması ve uzman kuruluşlarca bunu kanıtlaması da güveni pekiştirir.
TSE COVID-19 Güvenli Üretim Sertifikası'na sahip olan üreticiler, ürünlerin koronavirus tedbirlerine uygun ürettiğini kanıtlar. FDA'ya (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) kayıtlı ürünler, ürünlerin Amerika şartlarını karşıladığı noktasında bize bilgi verir. Bununla beraber İyi Üretim Uygulamaları (GMP) belgesine sahip olan firmalar dezenfektan gibi hassas ürünlerin üretimi için güvenilir teknikler kullandığını beyan ederler. Bu gibi sertifikasyonlar üreticiye olan güveni artırır.
Bikalite Dezenfektan ve Antiseptik Çeşitleri
Bikalite olarak uzman kalite ekibimizle sizin için kaliteli, belgeli ve orijinal ürünleri üreticisinden veya distribütöründen temin ederek size memnuniyetinizi üst seviyede tutacak şekilde ulaştırıyoruz. Bununla birlikte; her insanımızın ne aldığını, neden aldığını bilmeyi hak ettiği gerçeğinden hareketle, elimizden geldiğince ürünler ve ürün gruplarıyla ilgili bilgi vermeye çalışıyoruz.
İçeriğimizi beğendiyseniz, daha çok kişiye ulaşabilmesi için paylaşabilirsiniz. İstediğiniz özelliklerde iyi dezenfektan satın almak için ürünlerimizi inceleyebilirsiniz.
Sağlığınızı korumak için Korona Market bölümündeki ürün çeşitlerimize göz atın!