Glutatyon

Glutatyon farklı amino asitlerden oluşan ve antioksidan görevi görmekte olan bir yapıdır. Vücudun makro besinleri enerjiye dönüştürme sürecinde serbest radikaller açığa çıkmaktadır. Açığa çıkan bu serbest radikaller etkisiz hale gelmediği zaman hücrelere hatta organlara zarar vermektedir. Antioksidanlar yapısal olarak serbest radikalleri etkisiz hale getirmekle görevlidir. Glutatyon ise serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olan ve antioksidan görevi gören bir yapıdır. Glutatyonun yaşlanma ile vücuttaki üretiminin azalması, bireyleri takviye edici gıda formuna yönlendirmektedir. Günümüzde sadece tıbbi alanda değil, güzellik alanında da özellikle antiaging ve cilt lekelerini giderme özelliğiyle glutatyonun takviyelerine başvurulmaktadır. 

Glutatyon Nedir ve Ne İşe Yarar?

Glutatyon, glutamin, glisin ve sistein amino asitlerinin bir araya gelmesiyle oluşan ve antioksidan görevi gören bir yapıdır (1). Serbest radikaller antioksidan eksikliği yaşanması durumunda oksidatif hücre hasarını meydana getirebilirler. Glutatyon, genel olarak serbest radikallere karşı savaşır ve hasarı önler veya hasarın önlenmesini geciktirebilir (2). Aynı zamanda hasara uğramış hücrelerin onarılmasına da yardımcı olmaktadır (3).  Vücut genel olarak glutatyonu kendi üretmektedir. Ancak glutatyonun üretimi yaş almayla birlikte giderek azalmaktadır. Bu nedenle dışarıdan takviyelerine ihtiyaç duyulabilmektedir. Bazı hastalıklara da sahip olmak aynı şekilde glutatyonun ihtiyacını ortaya çıkarabilmektedir (3).

Antioksidan görevi gören glutatyon, karaciğerde çalışmaktadır (4). Yapılan araştırmalara göre glutatyon antioksidan görevinin yanı sıra hücre büyümesi ve hücre ölümünün düzenlenmesi için de oldukça önemlidir (5). Öte yandan, glutatyonun belirli enzimlerin işlevlerini sağlamak, hormon benzeri etkilere sahip bir bileşik olan protein ve prostaglandin üretiminde rol almak, DNA’nın oluşumu ve onarılmasına yardımcı olmak, toksinlerin ve kansere neden olan maddelerin metabolizmasında etkin olarak çalışmak gibi antioksidan dışında görevleri de mevcuttur (6). Bu nedenle yeterli glutatyona sahip olmak son derece önemlidir. 

Glutatyon Faydaları Nelerdir?

Glutatyonun bilinen en önemli faydalarından biri oksidatif stresi azaltmasıdır. Oksidatif stres, vücudun serbest radikallerle savaşması sırasında ortaya çıkmakta ve pek çok hastalığa sebep olabilmektedir (7). Glutatyon ise serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olmakta ve oksidatif stresin ortadan kalkmasına yardımcı olabilmektedir. Ayrıca glutatyonun serbest radikallerle olan savaşının anti-tümör etkisi bulunabileceği böylelikle kansere karşı savaşta önemli olabileceği  de düşünülmektedir (8). Ancak potansiyel anti-kanser olarak tanımlanması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Oksidatif stresin ve doku hasarının görüldüğü hastalıklardan biri olan diyabetin etkisinin, glutatyon içerikli takviyelerle birlikte azaldığına dair çalışmalar mevcuttur. Uzun süreli yüksek kan şekeri durumunda  glutatyon diyet takviyesinin, kontrolsüz diyabetin etkisini azaltabileceğini düşünülmektedir (9). Glutatyonun oksidatif stresi azaltabileceği durumlardan biri de otizmli çocuklardır. Med Sci Monit Dergisi’nde yayınlanan otizmli çocuklar üzerine yapılan bazı çalışmalarda, yüksek oranda oksidatif strese sahip olan çocukların daha düşük düzeyde glutatyona sahip olduğu gözlemlenmiştir (10). Çalışma sonucunda glutatyonun takviyesiyle birlikte kan glutatyon seviyelerinde iyileşme olduğu gözlemlenmiştir.

Genel olarak karaciğerde aktif olmaktadır. Amerika Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin verilerine göre karaciğer yağlanması yaşayan kişilerde yapılan çalışmalarda, glutatyonun takviyesinin karaciğerdeki hücre hasarının azalttığı ortaya çıkmıştır (11). Karaciğere zarar veren durumlardan biri fazla alkol tüketimidir. Yüksek düzeyde alkol tüketimi de karaciğerde yağlanmaya yol açmaktadır. Glutatyon takviyesi bu noktada da etkili olabilmektedir (11).

Parkinson hastalığının henüz bir tedavisi yoktur. Parkinson hastalığı, sinir sistemine hasar vermekte ve vücutta kontrolsüz titremelere yol açabilmektedir. Bazı çalışmalar glutatyonun takviyesinin parkinson semptomlarını olumlu olarak etkilediğinde dair raporlar sunmuştur (12).

Glutatyonun yaş ile birlikte azalması bazı durumlarda takviye gerektirmektedir. Özellikle yaşlılarda yapılan araştırmalarda, daha yüksek glutatyon seviyesine sahip yaşlıların daha yüksek fiziksel sağlık ve daha az hastalığa sahip oldukları gözlemlenmiştir (13).

Glutatyon Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Glutatyon eksikliği pek çok farklı sebepten ortaya çıkabilmektedir. Öncelikle glutatyon yaşlanma ile birlikte azalmaktadır. Ayrıca kimyasal toksinlere maruz kalma, kronik alkol bağımlılığı, AIDS / HIV hastalığı, parkinson gibi hastalıklara sahip olmak da glutatyonun eksikliği riskini arttırmaktadır (13). Hafif olarak glutatyon eksikliği belirtilerinden bazıları; düşük bağışıklık, eklem ve kas ağrıları, enerji eksikliği ya da uyku bozukluğu olarak sıralanabilir. (14). Ancak belli bir hastalığa sahip değilseniz genel olarak vücudunuz yeterli glutatyonu üretebilmektedir.

Glutatyon sentetaz gibi genetik metabolik bir bozukluk olan ve glutatyonun yapımını engelleyen  hastalık durumu ise ciddi problemlere yol açabilmektedir (15). Bu hastalığa sahip olanların vücuu yeteri kadar glutatyonu üretememektedir. Glutatyon sentetaz hastalığı belirtileri hafif, orta ve şiddetli olarak kategorilendirilmektedir. Hafif glutatyon sentetaz eksikliği belirtileri genel olarak kırmızı kan hücrelerini etkiler ve anemiye yol açar (16). Orta dereceli yaşandığında ise nörolojik semptomlar ortaya çıkabilmektedir. Şiddetli glutatyon sentetaz eksikliği yaşayan kişiler ise bakteriyel enfeksiyonlara maruz kalabilmektedirler (16).

Glutatyon Tedavisi Nedir?

Glutatyonun tedavisi kişinin yaş, cinsiyet ve tıbbi geçmişine göre şekillenmektedir. Bu nedenle tedavisine başlamadan önce uzmanlardan yardım almanız önerilmektedir.

Glutatyonun tedavisinin bir türü olan lipozomol glutatyon tedavisi de gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Yapılan bir araştırmaya göre lipozomol glutatyon tedavisi oksidatif stresin azaltılmasına ve bağışıklık sisteminin güçlenmesine önemli katkılarda bulunabilmektedir (17).

Günümüzde sadece tıbbi alanda değil, güzellik alanında da anti aging olarak glutatyonun tedavileri uygulanmaktadır. Özellikle Asya’da cildin rengini açmak için takviye olarak kullanılmaya devam etmektedir (18). Sadece cilt rengi değil aynı zamanda kırışıklıkları gidermede, cilt elastikiyetini korumada ve UV ışınlarının lekelerini de tedavi etme eğilimine sahiptir (18).

Glutatyon Nasıl Kullanılır?

Vücuttaki glutatyonun pek çok farklı çevresel nedenden veya yaş dolayısı ile de azalabilmektedir. Vücut doğal olarak glutatyonu üretmektedir. Ancak bazı hastalıklara sahip olmak veya yaş faktörü vücuttaki glutatyonun miktarının azalmasına sebep olmaktadır. Bu noktada glutatyonun takviyelerine başvurulmaktadır. Glutatyonun serum, saşe, kapsül ve ağızdan alınabilen sıvı formları vardır. Glutatyon kullanırken hastalık dolayısı ile  takviyelerini kullanıyorsanız doktorunuzun tavsiyesini uygulamanız gerekmektedir. Takviye edici gıda olarak kullanıyorsanız, sahip olduğunuz glutatyonun mutlaka etiketine uygun şekilde tüketmeniz gerekmektedir. Glutatyon yan etkileri kesin olarak belirlenememiştir. Bu nedenle genel olarak glutatyon güvenli kabul edilmektedir.

Glutatyon Ne Zaman İçilmeli?

Koşullara bağlı olarak, glutatyon tükenmesinden dolayı veya hastalık dolayısıyla glutatyonu kullanıyorsanız uzmanınızın belirttiği koşullara göre kullanmanız gerekmektedir. Ancak supplement olarak kullandığınız glutatyonu almak için en iyi zamanın, midenin boş olduğu sabah veya akşam yemeklerinden 2-3 saat sonrası olduğu bazı kaynaklarda belirtilmektedir (19). 

En İyi Glutatyon Takviyesi

Glutatyon takviyesi kullanımı son zamanlarda oldukça popülerleşmiştir. Bu noktada güvenilir ve orjinal takviyeleri kullanmak oldukça önemlidir. Ancak belirtilmelidir ki; “en iyi glutatyon takviyesi veya markası”, vücudunuzun ihtiyaçları tespit edildikten sonra uzmanınız tarafından önerilen takviyedir.

Bikalite olarak; ürünlerin kalite ve onay belgelerinin kontrolünü sağlıyor, bu ürünleri orjinal olarak üreticisinden veya distribütöründen temin ederek size ulaştırıyoruz. Uzmanınızın önerisi ile satın almayı düşündüğünüz glutatyon takviyesi ürünlerini Bikalite’den güvenle temin edebilir ve deneyimlerinizi bizimle paylaşarak gelişimimize katkıda bulunabilirsiniz. 

Kaynakça:

Uyarı Metni

Takviye Edici Gıda Uyarısı

cultureSettings.RegionId: 0 cultureSettings.LanguageCode: TR