Glutatyon farklı amino asitlerden oluşan ve antioksidan görevi görmekte olan bir yapıdır.
Vücudun makro besinleri enerjiye dönüştürme sürecinde serbest radikaller açığa çıkmaktadır. Açığa çıkan bu serbest
radikaller etkisiz hale gelmediği zaman hücrelere hatta organlara zarar vermektedir. Antioksidanlar yapısal olarak
serbest radikalleri etkisiz hale getirmekle görevlidir. Glutatyon ise serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olan
ve antioksidan görevi gören bir yapıdır. Glutatyonun yaşlanma ile vücuttaki üretiminin azalması, bireyleri takviye
edici gıda formuna yönlendirmektedir. Günümüzde sadece tıbbi alanda değil, güzellik alanında da özellikle
antiaging ve cilt lekelerini giderme özelliğiyle glutatyonun takviyelerine başvurulmaktadır.
Glutatyon Nedir ve Ne İşe Yarar?
Glutatyon, glutamin, glisin ve sistein amino asitlerinin bir araya gelmesiyle oluşan ve antioksidan görevi gören
bir yapıdır (1). Serbest radikaller antioksidan eksikliği yaşanması durumunda oksidatif hücre hasarını meydana
getirebilirler. Glutatyon, genel olarak serbest radikallere karşı savaşır ve hasarı önler veya hasarın önlenmesini
geciktirebilir (2). Aynı zamanda hasara uğramış hücrelerin onarılmasına da yardımcı olmaktadır (3). Vücut
genel olarak glutatyonu kendi üretmektedir. Ancak glutatyonun üretimi yaş almayla birlikte giderek azalmaktadır.
Bu nedenle dışarıdan takviyelerine ihtiyaç duyulabilmektedir. Bazı hastalıklara da sahip olmak aynı şekilde
glutatyonun ihtiyacını ortaya çıkarabilmektedir (3).
Antioksidan görevi gören glutatyon, karaciğerde çalışmaktadır (4). Yapılan araştırmalara göre glutatyon
antioksidan görevinin yanı sıra hücre büyümesi ve hücre ölümünün düzenlenmesi için de oldukça önemlidir (5). Öte
yandan, glutatyonun belirli enzimlerin işlevlerini sağlamak, hormon benzeri etkilere sahip bir bileşik olan
protein ve prostaglandin üretiminde rol almak, DNA’nın oluşumu ve onarılmasına yardımcı olmak, toksinlerin ve
kansere neden olan maddelerin metabolizmasında etkin olarak çalışmak gibi antioksidan dışında görevleri de
mevcuttur (6). Bu nedenle yeterli glutatyona sahip olmak son derece önemlidir.
Glutatyon Faydaları Nelerdir?
Glutatyonun bilinen en önemli faydalarından biri oksidatif stresi azaltmasıdır. Oksidatif stres, vücudun serbest
radikallerle savaşması sırasında ortaya çıkmakta ve pek çok hastalığa sebep olabilmektedir (7). Glutatyon ise
serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olmakta ve oksidatif stresin ortadan kalkmasına yardımcı olabilmektedir.
Ayrıca glutatyonun serbest radikallerle olan savaşının anti-tümör etkisi bulunabileceği böylelikle kansere karşı
savaşta önemli olabileceği de düşünülmektedir (8). Ancak potansiyel anti-kanser olarak tanımlanması için
daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Oksidatif stresin ve doku hasarının görüldüğü hastalıklardan biri olan diyabetin etkisinin, glutatyon içerikli
takviyelerle birlikte azaldığına dair çalışmalar mevcuttur. Uzun süreli yüksek kan şekeri durumunda
glutatyon diyet takviyesinin, kontrolsüz diyabetin etkisini azaltabileceğini düşünülmektedir (9).
Glutatyonun oksidatif stresi azaltabileceği durumlardan biri de otizmli çocuklardır. Med Sci Monit Dergisi’nde
yayınlanan otizmli çocuklar üzerine yapılan bazı çalışmalarda, yüksek oranda oksidatif strese sahip olan
çocukların daha düşük düzeyde glutatyona sahip olduğu gözlemlenmiştir (10). Çalışma sonucunda glutatyonun
takviyesiyle birlikte kan glutatyon seviyelerinde iyileşme olduğu gözlemlenmiştir.
Genel olarak karaciğerde aktif olmaktadır. Amerika Ulusal Sağlık Enstitüleri’nin verilerine göre karaciğer
yağlanması yaşayan kişilerde yapılan çalışmalarda, glutatyonun takviyesinin karaciğerdeki hücre hasarının
azalttığı ortaya çıkmıştır (11). Karaciğere zarar veren durumlardan biri fazla alkol tüketimidir. Yüksek düzeyde
alkol tüketimi de karaciğerde yağlanmaya yol açmaktadır. Glutatyon takviyesi bu noktada da etkili olabilmektedir
(11).
Parkinson hastalığının henüz bir tedavisi yoktur. Parkinson hastalığı, sinir sistemine hasar vermekte ve vücutta
kontrolsüz titremelere yol açabilmektedir. Bazı çalışmalar glutatyonun takviyesinin parkinson semptomlarını olumlu
olarak etkilediğinde dair raporlar sunmuştur (12).
Glutatyonun yaş ile birlikte azalması bazı durumlarda takviye gerektirmektedir. Özellikle yaşlılarda yapılan
araştırmalarda, daha yüksek glutatyon seviyesine sahip yaşlıların daha yüksek fiziksel sağlık ve daha az hastalığa
sahip oldukları gözlemlenmiştir (13).
Glutatyon Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Glutatyon eksikliği pek çok farklı sebepten ortaya çıkabilmektedir. Öncelikle glutatyon yaşlanma ile birlikte
azalmaktadır. Ayrıca kimyasal toksinlere maruz kalma, kronik alkol bağımlılığı, AIDS / HIV hastalığı, parkinson
gibi hastalıklara sahip olmak da glutatyonun eksikliği riskini arttırmaktadır (13). Hafif olarak glutatyon
eksikliği belirtilerinden bazıları; düşük bağışıklık, eklem ve kas ağrıları, enerji eksikliği ya da uyku bozukluğu
olarak sıralanabilir. (14). Ancak belli bir hastalığa sahip değilseniz genel olarak vücudunuz yeterli glutatyonu
üretebilmektedir.
Glutatyon sentetaz gibi genetik metabolik bir bozukluk olan ve glutatyonun yapımını engelleyen
hastalık durumu ise ciddi problemlere yol açabilmektedir (15). Bu hastalığa sahip olanların vücuu yeteri
kadar glutatyonu üretememektedir. Glutatyon sentetaz hastalığı belirtileri hafif, orta ve şiddetli olarak
kategorilendirilmektedir. Hafif glutatyon sentetaz eksikliği belirtileri genel olarak kırmızı kan hücrelerini
etkiler ve anemiye yol açar (16). Orta dereceli yaşandığında ise nörolojik semptomlar ortaya çıkabilmektedir.
Şiddetli glutatyon sentetaz eksikliği yaşayan kişiler ise bakteriyel enfeksiyonlara maruz kalabilmektedirler (16).
Glutatyon Tedavisi Nedir?
Glutatyonun tedavisi kişinin yaş, cinsiyet ve tıbbi geçmişine göre şekillenmektedir. Bu nedenle tedavisine
başlamadan önce uzmanlardan yardım almanız önerilmektedir.
Glutatyonun tedavisinin bir türü olan lipozomol glutatyon tedavisi de gün geçtikçe yaygınlaşmaktadır. Yapılan bir
araştırmaya göre lipozomol glutatyon tedavisi oksidatif stresin azaltılmasına ve bağışıklık sisteminin
güçlenmesine önemli katkılarda bulunabilmektedir (17).
Günümüzde sadece tıbbi alanda değil, güzellik alanında da anti aging olarak glutatyonun tedavileri
uygulanmaktadır. Özellikle Asya’da cildin rengini açmak için takviye olarak kullanılmaya devam etmektedir (18).
Sadece cilt rengi değil aynı zamanda kırışıklıkları gidermede, cilt elastikiyetini korumada ve UV ışınlarının
lekelerini de tedavi etme eğilimine sahiptir (18).
Glutatyon Nasıl Kullanılır?
Vücuttaki glutatyonun pek çok farklı çevresel nedenden veya yaş dolayısı ile de azalabilmektedir. Vücut doğal
olarak glutatyonu üretmektedir. Ancak bazı hastalıklara sahip olmak veya yaş faktörü vücuttaki glutatyonun
miktarının azalmasına sebep olmaktadır. Bu noktada glutatyonun takviyelerine başvurulmaktadır. Glutatyonun serum,
saşe, kapsül ve ağızdan alınabilen sıvı formları vardır. Glutatyon kullanırken hastalık dolayısı ile
takviyelerini kullanıyorsanız doktorunuzun tavsiyesini uygulamanız gerekmektedir. Takviye edici gıda olarak
kullanıyorsanız, sahip olduğunuz glutatyonun mutlaka etiketine uygun şekilde tüketmeniz gerekmektedir. Glutatyon
yan etkileri kesin olarak belirlenememiştir. Bu nedenle genel olarak glutatyon güvenli kabul edilmektedir.
Glutatyon Ne Zaman İçilmeli?
Koşullara bağlı olarak, glutatyon tükenmesinden dolayı veya hastalık dolayısıyla glutatyonu kullanıyorsanız
uzmanınızın belirttiği koşullara göre kullanmanız gerekmektedir. Ancak supplement olarak kullandığınız glutatyonu
almak için en iyi zamanın, midenin boş olduğu sabah veya akşam yemeklerinden 2-3 saat sonrası olduğu bazı
kaynaklarda belirtilmektedir (19).
En İyi Glutatyon Takviyesi
Glutatyon takviyesi kullanımı son zamanlarda oldukça popülerleşmiştir. Bu noktada güvenilir ve orjinal takviyeleri
kullanmak oldukça önemlidir. Ancak belirtilmelidir ki; “en iyi glutatyon takviyesi veya markası”, vücudunuzun
ihtiyaçları tespit edildikten sonra uzmanınız tarafından önerilen takviyedir.
Bikalite olarak; ürünlerin kalite ve onay belgelerinin kontrolünü sağlıyor, bu ürünleri orjinal olarak
üreticisinden veya distribütöründen temin ederek size ulaştırıyoruz. Uzmanınızın önerisi ile satın almayı
düşündüğünüz glutatyon takviyesi ürünlerini Bikalite’den güvenle temin edebilir ve deneyimlerinizi bizimle
paylaşarak gelişimimize katkıda bulunabilirsiniz.
Kaynakça:
Uyarı Metni
